Ứng dụng kỹ thuật mới, điều trị hiệu quả đau mạn tính suốt 18 năm cho người bệnh

gười bệnh N.V.T. (56 tuổi, ngụ tại TPHCM) đến Phòng khám Đau mạn tính - Khoa Ngoại Thần kinh BV ĐHYD TPHCM khám trong tình trạng đau nhức, tê rát và co cứng toàn bộ phần vai, cánh tay và bàn tay phải. Người bệnh rất đau đớn, tuyệt vọng vì tình trạng đau đã dai dẳng và ngày càng nghiêm trọng kể từ tai nạn giao thông cách đây 18 năm.

Trước đó, sau một tai nạn giao thông, anh T. liệt hoàn toàn cánh tay phải, tất cả sinh hoạt, ăn uống ban đầu phải phụ thuộc vào người nhà. Sau đó người bệnh đã nỗ lực luyện tập và có thể vận động bằng tay trái. Tuy nhiên chỉ sau 5 – 6 tháng, cơn đau nhức xuất hiện kèm tê rát và co cứng toàn bộ phần vai, cánh tay xuống bàn tay, cơn đau xuất hiện liên tục với cường độ và tần suất ngày càng nhiều. Anh T. đi khám, điều trị ở nhiều nơi bằng nhiều phương pháp khác nhau. Ban đầu cơn đau có giảm nhưng càng lúc càng hành hạ dữ dội, người bệnh phải tăng liều thuốc giảm đau lên mức tối đa cho phép. 

Xoa dịu nỗi đau người bệnh

Đến tháng 5/2021, anh T. đến khám tại Phòng khám Đau mạn tính - Khoa Ngoại Thần kinh BV ĐHYD TPHCM trong tình trạng đau nhức nhiều với điểm đau 9/10 điểm, anh rất tuyệt vọng và mất niềm tin. Bên cạnh việc trấn an tâm lý cho người bệnh, các bác sĩ tại khoa Ngoại thần kinh đã chẩn đoán người bệnh bị đau thần kinh mạn tính do di chứng tổn thương đám rối cánh tay phải và  nhanh chóng hội chẩn lâm sàng với các chuyên gia nhiều kinh nghiệm từ Singapore và Thái Lan. Sau hội chẩn, người bệnh được chỉ định đặt điện cực kích thích tủy sống (SCS: Spinal Cord Stimulation) để điều trị đau. Phương pháp này cần được thực hiện nhiều bước để đánh giá đáp ứng của người bệnh với điện cực kích thích.

Sau phẫu thuật đặt điện cực thử nghiệm, người bệnh đáp ứng giảm đau trên 50%. Sau đó, các Bác sĩ tiến hành đặt điện cực vĩnh viễn vào khoang ngoài màng cứng vùng cổ để kiểm soát cơn đau và co cứng. Ca phẫu thuật kết thúc thuận lợi, trong một năm đầu tiên, người bệnh đáp ứng điều trị tốt, không còn phải chịu đựng các “cơn đau thấu xương” như trước đây, điểm đau trung bình 4-5 trên thang điểm 10. Tuy nhiên do bệnh tiến triển, các cơn đau ngày càng khó kiểm soát. Các bác sĩ đã tìm mọi cách để chỉnh các chế độ phù hợp nhưng không cải thiện. Cơn đau quay lại với tần suất ngày càng dày đặc và cường độ ngày càng tăng. Người bệnh lại rơi vào tuyệt vọng. Các bác sĩ tiếp tục hội chẩn, kiểm soát đau cho người bệnh bằng morphine, rTMS, Scrambler... nhưng không đáp ứng. 

Triển khai kỹ thuật mới, điều trị đau hiệu quả cho người bệnh

Để chữa trị cho người bệnh, đến tháng 12/2023, các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh BV ĐHYD TPHCM quyết định triển khai kỹ thuật “DREZotomy” để giảm đau.

PGS TS BS. Nguyễn Minh Anh – Trưởng khoa Ngoại Thần kinh BV ĐHYD TPHCM cho biết, “DREZotomy” là kỹ thuật làm mất các liên kết dẫn truyền đau ở mức độ sừng sau tủy sống, nơi đi vào các rễ thần kinh cảm giác, làm thay đổi cung phản xạ tủy nhằm giảm đau và giảm co cứng. Đây là kỹ thuật khó, cần đòi hỏi kinh nghiệm, sự chính xác và kết hợp theo dõi điện sinh lý trong mổ (IOM: Intraoperative monitoring). Kỹ thuật này có hiệu quả trong việc điều trị và kiểm soát những tình trạng đau thần kinh và co cứng khi đã thất bại với các điều trị khác như: đau sau tổn thương đám rối cánh tay, đau thần kinh sau herpes, chấn thương tủy sống, đau do ung thư…

Sau khi được bác sĩ tư vấn cụ thể, người bệnh được hội chẩn đa chuyên khoa, thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Với sự phối hợp của ê-kip phẫu thuật, ê-kíp theo dõi điện sinh lý và ê-kíp dụng cụ, gây mê, ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi trong 2.5 giờ. Phẫu thuật viên lần lượt cắt đứt các liên kết dẫn truyền gây đau và thường xuyên kiểm tra điện sinh lý trong mổ để bảo đảm toàn vẹn chức năng vận động cho người bệnh. Người bệnh được ổn định hậu phẫu và xuất viện sau 2 ngày.

ThS BS. Đỗ Trọng Phước tái khám cho người bệnh

Kết quả điều trị được ThS BS. Đỗ Trọng Phước – Khoa Ngoại Thần kinh BV ĐHYD TPHCM cho biết, ngay sau phẫu thuật, cơn đau của người bệnh giảm 70-80%, điểm đau còn 3/10 điểm và gần như không còn cơn co rút ở tay, chỉ còn đau tại chỗ vết mổ. Lần tái khám đầu tiên sau mổ 1 tháng, tình trạng hậu phẫu ổn, vết mổ khô, lành tốt và gần như không còn cơn co rút cánh tay, người bệnh cải thiện giấc ngủ đáng kể. Tinh thần người bệnh ngày càng lạc quan, ăn uống tốt và tăng được 2 kg.  “Tôi cảm giác như được sống lại lần nữa”- anh T. tâm sự. Hiện tại sau 3 tháng kể từ sau phẫu thuật DREZotomy, người bệnh đang được giảm dần liều thuốc giảm đau, tiếp tục tái khám định kỳ để Bác sĩ theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị.

Tại BV ĐHYD TPHCM, đơn vị Điều trị đau thuộc khoa Ngoại Thần kinh được thành lập vào năm 2013, với đội ngũ các bác sĩ giàu kinh nghiệm, được học tập và đào tạo trong và ngoài nước, luôn cập nhật và trao đổi kinh nghiệm với các chuyên gia giảm đau hàng đầu từ các nước trong khu vực: Đài Loan, Singapore, Thái Lan, Ấn Độ, Malaysia,… Khoa Ngoại Thần kinh đã trang thiết bị hiện đại trong điều trị đau cho người bệnh như: máy Scrambler, máy từ trường xuyên sọ (TMS), máy từ trường ngoại biên (PMS), máy kích thích xuyên sọ bằng dòng điện một chiều đều (tDCS), máy sóng cao tần (RFA). Nhằm mang lại hiệu quả điều trị tối ưu cho người bệnh, Khoa thường xuyên triển khai các kỹ thuật tiên tiến, chuyên sâu trong điều trị cho người bệnh như: đau đầu, đau lưng mạn tính; bệnh lý rễ thần kinh mạn tính; đau do ung thư xâm lấn; đau thần kinh sau di chứng tổn thương tủy, đau sau herpes, đau sau đột quỵ; đau cấp và mạn tính sau phẫu thuật…. Trong tương lai, đơn vị Điều trị đau Khoa Ngoại Thần kinh, BV ĐHYD TPHCM sẽ tiếp tục áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất từ không xâm lấn đến các kỹ thuật xâm lấn, phẫu thuật để phục vụ nhu cầu điều trị đau cho người bệnh.